Opowie�ci Pana Piotra - Widziane z roweru

D�uga, trwaj�ca niemal sze�� miesi�cy zima nie sprzyja�a cyklistom. Tym razem gruba pokrywa �niegu i konsekwentnie trzymaj�cy mr�z cieszy� i darzy� przyja�ni� narciarzy, Przysz�a jednak "kryska na Matyska" i wiosna upomnia�a si� o swoje prawa. Z dnia na dzie� znikn�� �nieg a temperatura podskoczy�a a� do kr�tkich spodni. Rado�� nie trwa�a jednak d�ugo, poch�odnia�o, poszarza�o, �wiat powr�ci� do szarej przesz�o�ci. Rozbudzone nadzieje przygas�y. Tymczasem, jak go nazwano "najd�u�szy weekend Europy" byt tu�, tu�.

Pi�� wolnych dni (1-5 maja) stanowi�o czas nie do pogardzenia, "zagospodarowanie" tego urlopu sta�o si� niemal pal�cym obowi�zkiem. Dlatego te�, pomimo niesprzyjaj�cych prognoz bladym �witem wysiad�em razem z Leszkiem z "jednostki" na absolutnie pusty peron w Tunelu. Zaspani, zdr�twiali jak muchy po zimowym �nie, ruszyli�my przed siebie. Przed nami pi�� dni i cel - Pilica od �r�de� po uj�cie. Has�o to, wymy�lone w Krakowie, ju� po paru kilometrach rozmaka w wilgotnym powietrzu i rozp�ywa si� w ka�u�ach wody wype�niaj�cej liczne dziury. Na domiar z�ego ju� na pocz�tku mylimy drog� i ratuj�c si� z opresji kluczymy po polnych drogach. Na otwartej przestrzeni t�pie nas lekki deszczyk. Niebo jest ciemno-sine, jak przehartowane �elazo. Nastroje mamy minorowe. Jedzie si� jednak nie�le bo... nie jest zimno. Wbrew "kapu�niakowej" aurze jest nam ciep�o, nie przeszkadzaj� lekko wilgotne buty, mokra kierownica czy krople deszczu na powiekach. Przebijamy si� ostatecznie przez polne drogi i w Jelczy zn�w jedziemy po "r�wnym" asfalcie. Na centralnym skrzy�owaniu tej ma�ej wsi zatrzymujemy si� na chwil�. Maty daszek przed sklepem daje nam schronienie przy pierwszym �niadaniu. Gryz�c chleb, obserwujemy dzie� powszedni wsi, nieco ju� stechnicyzowany. Ba�ki z mlekiem przyje�d�aj� wprawdzie jeszcze "owsianym nap�dem" ale odbi�r mleka jest ju� zgo�a nowoczesny. Na poboczu drogi stoi du�y mercedes - cysterna. Kierowca i odbiorca mleka w jednej osobie zapala silnik i z boku cysterny wyci�ga w��, l�ni�cy, czysty, zako�czony plastykowym ko�nierzem. Po w�o�eniu do ba�ki z g�o�nym ssaniem mleko znika w mgnieniu oka i po g�o�nym mla�ni�ciu ukazuje si� dno. Mleczny "odkurzacz" w par� minut opr�nia w�z pe�en baniek. Zamontowany licznik skrupulatnie notuje ka�dy "po�kni�ty" litr. Po nieca�ym kwadransie na drodze jest pusto. I cicho.

        

My te� ruszamy, deszczyk nie pada i robi si� jakby ja�niej. A tak�e cieplej. W �arnowcu jest ju� zdecydowanie pogodnie. Zwiedzamy miejscowy gotycki ko�ci� i rynek o tyle ciekawy, �e za rynkiem ju� nie ma nic, tylko pola. W rynku na kamienicy du�a tablica z napisem w z�ej kolejno�ci u�o�onym - kwiaty, wie�ce, zio�a. No bo je�eli zio�a, to przed - kwiaty, wie�ce (je�li by�y nieskuteczne); chyba, �e chodzi o kadzid�o.

Dwadzie�cia kilometr�w dalej w �anach Wielkich bardzo brzydki i nieciekawy, (cho� bardzo stary - z 1255 roku) ko�ci�. Czas i ci�gle nowi "restauratorzy" zmienili bry��, mo�e i roma�skiej budowli w bezkszta�tn� kubatur� "do modlitwy". W �rodku, ksi�dz naucza garstk� dzieci. Na nasz widok przerywa; nie chcemy przeszkadza�, po wymianie kilku zda� znikamy. Tymczasem, wbrew prognozom pogoda poprawia si� z godziny na godzin�. W Szczekocinach jeste�my ju� w kr�tkich spodniach. Robi si� wr�cz gor�co. Natomiast Pilica, niewielka jeszcze rzeczka niesie z sob� �lady odleg�ych burz i deszcz�w. Stan wody wskazuje na "doln� stref� stan�w wysokich" a kolor "kawy z mlekiem" daje zna� o t�gich opadach. A my jak w oku cyklonu - nad nami b��kit nieba, �adnej chmurki a� po horyzont. S�once pali jak w lipcu. Rado�� pi�knego z niespodziewanego zupe�nie dnia stopniowo jednak przy�miewa. Z kilometra na kilometr przybywa przed naszymi oczami czerni spalonych traw i ��k. Coraz cz�ciej m�odziutkie jeszcze zagajniki przypominaj� jesienny widok. Br�zowo-��te opalone m�odziutkie drzewka jedynie na samych czubkach b�yszcz� male�kimi zielonymi listkami. U ich podstawy runo wypalone na czarno. Straszny widok - �ycie zabite ju� na samym pocz�tku. Dalej jest jeszcze gorzej. Jedziemy obok wypalonego lasu. Opr�cz grozy martwych drzew i pogrzebowej czerni w powietrzu unosi si� md�y, dra�ni�cy wr�cz od�r spalenizny. To nie jest zapach ogniska, to trupi zapach tragedii i jak mi si� wydaje, niewyobra�alnej g�upoty. Napotkani ludzie zawsze m�wi� o przypadku, najcz�ciej nieszcz�liwym. Nieuwaga, niegaszony papieros. Nie zgadza nam si� to jednak z faktami. By� mo�e, �e spalony las to efekt niedopa�ka. Ale w polach poszczeg�lne spalone drzewka? Te czarne p�aty spalonej ziemi nie ��cz�ce si� z sob�, cz�sto rozdzielone bagienkami. Te na wp� spalone zagajniki, oddalone od turystycznych szlak�w, cz�sto w miejscach gdzie diabe� m�wi dobranoc! Gdzie nie ma nawet dr�g i skrajem tak musimy pcha� nasze rowery. Nie, to nie jest przypadek. W�drujemy obok Pilicy, na pewno jako pierwsi w tym roku tury�ci a przed nami co wioska to czarna tragedia. To nie "miastowi" to robi�. Zreszt�, poza w�dkarzami to turyst�w tu chyba w og�le nie ma. Jest natomiast du�o ludzi ze �l�ska, kt�rzy w poszukiwaniu czystego powietrza kupuj� dzia�ki i buduj� swe letnie domostwa. Pod knajpk� przypadkowy interlokutor (w�a�ciciel konia, Karola) opowiada o walce miejscowego w�jta z nap�ywem g�rniczej braci. Ci ostatni po kupnie dzia�ki buduj� bez zezwolenia. W�jt podejrzewa, �e �cieki p�yn� prosto do rzeki bo o szamba nikt si� nie troszczy. Obiecuje, �e "odpali" spychacz i zmiecie wszystko na r�wno!

Pani S�dzina postawi�a okaza�� will� ale bez... pr�du. Elektrowni� poprosi�a o zezwolenie na budow�!? Bezczelni, odm�wili doprowadzenia energii.

Wieczorem wyszukujemy na zakolu Pilicy r�wny kawa�ek taki. �pimy w ca�kiem otwartym namiocie w blasku pe�ni ksi�yca. Mimo g��bokiej nocy �piew ptak�w trwa nieprzerwanie. Czy to lataj�ce pierze nigdy nie �pi?

W �rodku nocy przebudzi�y mnie odleg�e grzmoty. Niebo co pewien czas zaja�nia�o o�wietlone piorunem. Ptaki jednak �piewa�y nadal a burza sta�a w miejscu. Poranek wsta� mglisto-�wietlisty, jak gdyby nigdy nic. Z�owr�bne prognozy nie sprawdzi�y si�, Wyruszyli�my o poranku ubrani w kr�tkie spodnie i podkoszulki. Pobliska wioska Przy��k przywita�a nas piaszczyst� drog�, kt�ra zaraz za wsi� zanik�a. Zacz�li�my kluczy� w�r�d k�p starych traw wyszukuj�c co suchsze miejsca. Bagnisty teren stworzy� dla nas swoiste "Camel-Trophy". Parli�my w kierunku, zdawa�oby si� niedalekiego, Koniecpola kt�ry mimo naszych wysi�k�w jakby si� nie przybli�a�. Przed samym miastem rozlegle bagno zmusi�o nas do budowy prowizorycznej k�adki. Cienkie patyki i jakie� spr�chnia�e belki z trudem utrzyma�y nasz ci�ar. Siedem kilometr�w zabra�o nam pe�ne dwie godziny. Miasto powita�o nas gwarem, ruchem i po�piechem, spiesz�cymi si� gdzie� lud�mi, krz�taj�cych si� wok� swych codziennych spraw. Pij�c ch�odne piwo (prawdziwie zas�u�one) patrzy�em jak m�ody cz�owiek rozbiera stopniowo uk�ad paliwowy w starym fiacie. Wewn�trz reszta rodziny cierpliwie siedzi i czeka szcz�liwego ko�ca remontu, kt�ry s�dz�c po szybko rosn�cej kupce galanterii metalowej nie nast�pi szybko. S�o�ce tymczasem zaczyna grza� jak w �rodku lata. Kurz z niemytej jezdni unosi si� w powietrzu. Na chwil� warkot traktora zag�usza wszelkie odg�osy miasta. Stoj�ce dwie babcie z wnukami w w�zkach tylko na moment przerywaj� dialog. Ko�czymy nasze "Tyskie" i ruszamy dalej.

                 

Puste boczne trakty w kontra�cie z rozgwarem miejskim a� dzwoni� cisz�, spokojem, bezludziem. Pustka jest tym wi�ksza, �e poza ptakami nie widzimy �adnej zwierzyny. W ci�gu pi�ciu dni spotkali�my si� z dwoma biegn�cymi samami i zaj�cem. A ko�a naszych rower�w wiod�y nas po lasach, polach i ��kach z dala od ludzkich siedzib i ruchliwych dr�g. Same te� rowery jecha�y cichutko w piaszczystym nieco gruncie. Pod wiecz�r kieruj�c si� na Pilic� trafiamy na alej� z ja�owc�w. Zbita masa krzew�w tworzy rudo-zielon� �cian�. Rud�, bo od spodu spalon�. Nawet samotnemu ja�owcowi stoj�cemu na rozstajach dr�g kto� nie darowa�. "Drzewa umieraj� stoj�c". Na szcz�cie nie wsz�dzie jest tak �le. Dolina Pilicy, szeroka i rozleg�a tonie w �wie�ej zieleni brz�z z bia�ymi plackami kwitn�cych w�a�nie krzew�w. M�odziutka trawa odurza zapachem swej �wie�o�ci. Tylko lasy wok� wsi s� pe�ne �mieci pomimo coraz cz�ciej widocznych kontener�w. W�a�ciwie i w tej materii co� drgn�o, bowiem teraz �mieci nie roznosi wiatr. Spotka� raczej mo�na dobrze zawi�zane worki plastykowe oparte cz�sto o pie�, jakby czekaj�ce na MPO. Przydro�ne rowy tradycyjnie ju� wype�niaj� zu�yte opony, meble i sprz�t gospodarski. Tu nie ma zmian.

Czwartego dnia dopada nas "wreszcie" zapowiadana z�a pogoda. Po ch�odnym ale jeszcze bezchmurnym poranku kuso odziani ruszamy nie przewiduj�c niczego z�ego. Tymczasem temperatura zacz�ta spada�, zerwa� si� wiatr, zrazu lekki, niebo pokry�y szybko poruszaj�ce si� chmury. Po nieca�ej godzinie wszelkie odzienie z sakw "wesz�o" na nas. Wiatr wzm�g� si� do tego stopnia, �e jazda "naprzeciw" by�a niemo�liwa. Powia�o mrozem. Na domiar z�ego zacz�� pada� deszcz. Nie by�o wyj�cia, musieli�my si� uda� z wiatrem ale i tu by� problem, wiatr nie wia� tam, gdzie chcieli�my jecha�. Trzeba by�o p�j�� na kompromis. Wybrali�my wiatr z boku. Szarpani podmuchami parli�my do przodu z uporem. I bez przekonania. Po upalnych dniach tak drastyczne za�amanie pogody by�o dla nas szokiem i krzycz�c� niesprawiedliwo�ci�. Jak to - pi�� wolnych dni i taka aura! Dotarli�my ostatecznie do Sulejowa. Ciep�y, przytulny bar, gor�ca herbata i w�tr�bka spowodowa�a, �e odzyskali�my ch�� do �ycia. Z uwagi na z�� pogod� (i prognozy) postanowili�my zako�czy�, cho� z �alem nasz� podr�. Ruszyli�my w stron� Kielc licz�c, �e pokonamy jeszcze tego dnia 75 km. �ycie jednak rodzi wi�cej niespodzianek ni� prognozy. Pod wiecz�r pogoda wr�ci�a do normy, pociepla�o, niebo zn�w zrobi�o si� niebieskie. Opu�cili�my szos�, Cichy las przygarn�� nas i otoczy� ga��ziami drzew. Na le�nej polance stan�� nasz dom. Zachodz�ce s�o�ce powiedzia�o nam: jutro zn�w b�d� na niebie. I rzeczywi�cie dotrzyma�o s�owa.

Artyku� pochodzi z czasopisma "Narty & Rower - G�ry - Snowboard - Tenis", sierpie� - wrzesie� 1996, nr 4/96